ما در جامعه ای زندگی می کنیم که خواسته یا ناخواسته اخبار منفی و وقایع ناگوار در اطرافمان به وفور وجود دارد. پوشش این اخبار توسط نشریات و رسانه ها امری غیر قابل اجتناب است. اما این نکته نیز حائز اهمیت است که چگونه باید به انتشار این اخبار در نشریات پرداخت؟ از آنجایی که اخبار منفی دارای ارزش خبری تضاد و درگیری هستند نمی توان آن ها را به طور کلی از صفحات نشریات و وب سایت های خبری حذف کرد، بلکه باید آن ها را تعدیل و با شدت کمتر منتشر کرد.
هر زمان که نشریات –اعم از سراسری و محلی- را دست می گیریم، معمولا با تیترهای منفی مواجه می شویم. این نشریات تیتر اول خود را به حوادث، گرانی، نوسانات ارزی، نزاع، بیکاری و... اختصاص داده اند. کلماتی که بار منفی زیادی بر شانه هایشان سنگینی می کند و حتی اگر خودمان هم نخواهیم، بر ضمیر ناخودآگاه ما تاثیر خواهند گذاشت.
به راستی علت این امر چیست؟ چرا تیترهای شاد و مثبت کمتر به چشم می آید؟ چرا خبرهای خوب را کمتر پوشش می دهیم؟ متاسفانه این مساله تاکنون به صورت کارشناسانه واکاوی نشده است و علل آن به صورت واضح حلاجی نشده است. اما به راستی چرا باید پوشش اخبار منفی در صدر سلایق مخاطبان و روزنامه نگاران قرار بگیرد؟
در فضای فعلی جامعه که اخبار منفی از در و دیوار می بارد و سایه یاس بر سر جامعه گسترده شده، ما روزنامه نگاران که رسالت اصلی مان روشنگری و تنویر افکار عمومی است نباید به این مساله دامن بزنیم. ما نباید بلندگوی انتشار اخبار منفی باشیم. ما آمده ایم تا روحیه نشاط را به جامعه تزریق کنیم و اگر جایی هم سیاهی بر جامعه چیره شده است، روی دیگر آن را به نمایش بگذاریم و تخم امید در دل های ناامید بکاریم.
کارشناسان علوم ارتباطات همواره بر نقش رسانه و وسایل ارتباط جمعی در جوامع مختلف به عنوان ابزار تاثیرگذار تاکید کرده و ضرورت بهره مندی از این ابزار برای غلبه بر گسترش فضای یاس در جامعه را یادآور می شوند. به گفته سید افشین طباطبایی جامعه شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی، رسانه ها همانند یک شمشیر دو لبه عمل می کنند. هم می توانند مولد باشند و هم بازدارنده. بدین معنا که یک رسانه همانطور که می تواند تیتر یک خود را به اخبار منفی و ملال انگیز اختصاص داده و مروج اندوه در جامعه باشد، به همان میزان هم می تواند به انتشار شادی و روحیه امید پرداخته و با نفوذی که در اذهان عمومی دارد فضای کلی جامعه را به سمت روشنایی و امید سوق دهد.
نباید از نقش مهم رسانه ها در این مقوله غافل شد. به عنوان مثال یک رسانه می تواند با پوشش وسیع اخبار خودکشی این اتفاق شوم را در بین افراد جامعه موجه جلوه دهد یا با پر و بال دادن مساله طلاق، آمار این اتفاق را در بین افراد بالا ببرد. از طرفی هم می تواند با کمرنگ نشان دادن آمار گرانی، مردم را به آرامش دعوت کند یا با مذموم جلوه دادن پدیده دزدی، افراد را از گرایش به این کار باز دارد. و مواردی از این دست.
عصر حاضر را می توان عصر ارتباطات آسان و دردناک نامید. آسان به جهت سرعت انتقال خبر و دردناک به جهت پوشش اخبار منفی. اخباری که با انتشار آن می توان زمینه انحطاط روحی یک جامعه را فراهم کرد یا زمینه ساز گسترش خبرهای خوب بود.
دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی می گوید: "طفلی به نام شادی، دیری است گم شده است"، ما اصحاب رسانه می توانیم کلید پیدا شدن این شادی و برگشت آن به دل های مردم باشیم. زندگی مردم امروز با رسانه پیوند خورده است و از نقش تاثیرگذار آن بر زندگی آحاد مردم نمی توان گذشت. این تاثیر تا آنجا پیش رفته است که می تواند تغییرات اساسی را در سیاست، تعلیم و تربیت، زندگی اجتماعی مردم و... ایجاد کند. بنابراین بهتر است به جای پوشش اخبار نه چندان خوشایند و تضعیف روحیه جمعی به دنبال یافتن روزنه هایی از شادی باشیم و دست این طفل گم شده را در دستان مردمان جامعه مان قرار دهیم که دیر زمانی است لبشان به خنده باز نشده است.
