«ورشو چندی پیش» نوشتۀ احمد محسن نویسندۀ شهیر لبنانی، داستانی است دربارۀ سیاهی جنگ، بحران هویت، نسل‌هایی ازهم‌جداافتاده و حفره‌ای خالی در سینۀ بشریت که با ترجمه ستارجلیل زاده از زبان عربی ترجمه و از سوی نشر افق منتشر شده است.
احمد محسن، متولد ۱۹۸۴، نویسنده و روزنامه‌نگار لبنانی است. او پس از فارغ‌التحصیلی از دانشکدهٔ اقتصاد اتحادیهٔ عرب در بیروت در نشریات تخصصی ادبی و فرهنگی چند داستان و شعر منتشر کرده است. ورشو چندی پیش دومین اثر او پس از بازی‌ساز (۲۰۱۲) است.
داستان این کتاب از سال ۱۹۴۵ روایت می‌شود و خروج راویِ اول از اردوگاه کار اجباری نازی‌ها، و ورود با دیگر اسرا میانِ نیروهای شوروی، که نان بین‌شان پخش می‌کردند و با آب، غبار اسارت را از تن‌هاشان می‌زدودند. درگیری‌های ذهنی راوی – یوسف یهودی اهل لهستان – همین‌جا شروع می‌شود؛ بیرون‌زده از اردوگاه مرگ، زنده‌مانده در میانِ مردگان و آواره‌ای در میانِ ادیان و ایمان‌ها. او اما مثل بیشتر آدم‌های درگیرِ جنگ، فقط به‌دنبال مکانی و امکانی برای زندگی است.
ورشو چندی پیش داستانی از بی‌فضیلتی جنگ است و آسیب‌هایی که گاه تا نسل‌های آتی درمانی ندارد. کتاب دو راویِ اول‌شخص دارد، داستانی یکی از ۱۹۴۵ آغاز می‌شود و دیگری از ۱۹۸۲.
یوسف، موزیسینی لبنانی، پدرِ پسری کشته‌شده در جنگ‌های فلسطین و اسرائیل، و پدربزرگِ نوه‌ای به نام ژوزف است. ژوزف پسری است که ارتباطی نزدیک با پدربزرگ دارد و به عشقِ او، نوازندۀ پیانو می‌شود و با هم به سفر می‌روند.
احمد محسن، نویسندۀ اثر، به‌خوبی خواننده را در لمس احساسات پیچیدۀ شخصیت‌ها با خود همراه می‌کند. موسیقی در این کتاب جاری است، از همان ابتدا تا وقتی که می‌فهمیم ژوزف چه آرزویی برای نوه‌اش در سر دارد. پیوند عمیق این‌دو شکل می‌گیرد، پنداری که سرنوشت مسیری مشابه برای آن‌ها در نظر دارد: با حملۀ اسرائیل به بیروت در سال ۲۰۰۶، ژوزف سر همان دوراهی پدربزرگ قرار می‌گیرد: در ورشو بماند، به کشور دیگری برود، یا تصمیم ۶۰ سال پیش پدربزرگش را تکرار کند.
در تمام سطور کتاب، احمد محسن با چیره‌دستی، جنگ را حی‌وحاضر نگه می‌دارد: چه در لهستان، چه در لبنان و چه در فلسطین. نویسنده می‌کوشد با روایتی سهل و ممتنع، پیچیدگی‌های روح بشر را به تصویر بکشد؛ گره‌هایی که در عین پیچیدگی به یک کلمه ختم می‌شود: جنگ.
نخستین کتاب احمد محسن «سازندۀ بازی‌ها» است که در سال ۲۰۱۴ نامزد جایزۀ ادبی شیخ‌زاید شد. کتاب ورشو چندی پیش نامزد جایزۀ ادبی بوکر عربی نیز شد.
در قسمتی از کتاب می‌خوانیم: «شب اول تپش‌های قلبم را به بادهای آینده سپردم که گفته می‌شد از آسمان مسکو به‌سویمان خواهند آمد و به‌سرعت در حال عبور از اورال‌اند. در خانهٔ متروکه، روی تخت خوابیدم و کلاه پشمی را روی سرم سفت کردم، انگار سرم را می‌بستم تا مانع نفوذ جهان در آن شوم. آرام پتوی ضخیمی روی بدنم انداختم تا کتابی را که از کتابخانه به امانت گرفته بودم خراب نکنم: جنایات و مکافات داستایفسکی.»
کتاب «ورشو چندی پیش» نوشتۀ احمد محسن با ترجمه ستار جلیل زاده از سوی نشر افق در ۱۵۶ صفحه و به قیمت ۱۴۵ هزار تومان روانه بازار نشر و کتابفروشی‌ها شده است.
